Birlik Ortaklarının Hakları, Görevleri ve Sorumlulukları
Ortakların Hakları, Görevleri ve Sorumlulukları
Birliğin ana sözleşmesinin 14.-25. maddelerinde ortakların hakları, görevleri ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Burada bu hususlara kısaca ve maddeler değinilecektir:
Ortakların Hakları
- Genel kurula katılmak.
- Genel kurula katılan temsilcilerin oy hakkı eşittir ve seçme-seçilme hakkına sahiptir
- Genel kurul gündeminin belirlenmesine katkıda bulunmak
- Yönetim kurulunun gelir-gider farklarının dağıtım şekli hakkındaki tekliflerini de içeren yıllık çalışma raporu ve bilanço ile denetçilerin raporu genel kurulun yıllık toplantısından en az 15 gün öncesinden başlayarak bir yıl süre ile birlik merkezinde ortakların incelemesine hazır tutulur.
- Talep eden ortaklara bilanço ve gelir-gider farkı hesaplarının birer sureti verilmek zorundadır.
- Birliğin ticari defterleri ve haberleşme ile ilgili hususların tetkiki, genel kurulun açık bir müsaadesi veya yönetim kurulunun kararı ile mümkündür.
Ortakların Görevleri
- Genel kurula katılmak
- Her ortağın (kooperatifin) en az 50 ortaklık payı taahhüt etmek zorundadır. Bir ortaklık payı 100 TL olduğundan her ortağın taahhüt etmekle yükümlü olduğu sermaye payı 5.000 TL’dir.
- Her ortak, yüklendiği sermayenin en az 1/4’ünü girişte, yani ortak olurken peşin öder. Geriye kalan kısmı ise, genel kurulun belirleyeceği şartlara uygun olarak öder. Bu süre on yılı aşamaz.
- Birliğin çalışmalarına katılmak ve ona yardımcı olmak
Ortakların Sorumlulukları
- Birlik, borçlarından dolayı alacaklılarına karşı, mal varlığı ve ortaklarının sermaye yüklenmesinin on katına kadar sorumludur. Birliğe ortak kooperatiflerin birliğe karşı sorumluluğu yüklendikleri sermaye miktarının on katı ve ek ödemeler ile sınırlıdır.
- Genel Kurulca bilanço açıklarını kapatmada kullanılmak üzere ortak kooperatiflerden ek ödemeler istenebilir. Bu miktar bilanço açığının ortak kooperatif sayısına bölünmesiyle bulunur.
- Birliğin iflası halinde, iflas idaresi ortak kooperatiflerin her birinden payına düşen borcun ödenmesini ister. Tahsil edilemeyen meblağlar diğer ortaklar arasında bölüşülür. Aktif bakiyesi pay cetvellerinin kesin olarak tespiti üzerine geri verilir. Ortak kooperatiflerin birbirine rücu hakları saklıdır. Ortak kooperatiflerin geçici olarak tespit olunan borçlarıyla pay cetveli aleyhine İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itiraz hakları vardır.
- Birliğin mali durumunu bilerek birliğe yeni ortak olan kooperatif, girişinden önce doğmuş olan birlik borçlarından diğer ortaklar gibi sorumlu olur. Buna aykırı mukavele hükümleri ile ortaklar arasındaki anlaşmalar üçüncü şahıslar için hüküm ifade etmez.
- Her ortak ne surette olursa olsun öğrenmiş olduğu birliğe ait iş sırlarını, sonradan ortaklık hakkını kaybetmiş olsa dahi daima gizli tutmak zorundadır. Bu mecburiyete uymayan ortak meydana gelecek zararlardan birliğe karşı sorumludur
- Birliğin dağılması halinde, dağılmanın ticaret siciline tescilinden başlayarak bir yıl içinde birliğin iflasının açılmasına karar verildiği takdirde ortaklar ek ödemelerle birlikte sorumludurlar.